Op woensdagavond tijdens de clubbijeenkomst van 26 juli is er aan de leden van MVSV door ons clublid Wienus van Sliedrecht een workshop weerstand solderen gegeven.
Het idee voor deze workshop komt van Wienus zelf en is ontstaan doordat hij met deze techniek tijdens de bouw van zijn modellen hier de nodige ervaring mee heeft opgedaan en hij graag deze, voor menigeen minder bekende techniek van solderen, onder de aandacht van onze leden wilde brengen.
Het solderen door middel van weerstand stelt je in staat om kleine onderdelen met elkaar te verbinden zonder dat er grote klodders ontstaan en men nadien de gesoldeerde lassen moet nabewerken, de tin vloeit nl. alleen op dat gedeelte waar het soldeervet is aangebracht. Omdat alleen de te verbinden onderdelen ter plaatsen worden verwarmd is het mogelijk om meerdere onderdelen te solderen zonder dat de voorgaande verbindingen los laten.
Het soldeerapparaat dat bij de workshop gebruikt is, is door Wienus zelf – van een oude acculader – gebouwd en is nu ter beschikking gesteld aan onze vereniging. Dus voor diegene die het weerstand solderen wil uitproberen is het vrij te gebruiken!
De basis.
Voor een model in messing kun je voor de montage kiezen uit lijmen of solderen. Kies je voor solderen dan denken wij doorgaans aan een klassieke (elektrische) soldeerbout of eventueel een gasbrander. Maar er bestaan ook andere technieken. Een methode die goede resultaten oplevert bij modellen in messing, is het weerstandsolderen. Deze techniek is minder bekend onder modelbouwers.
Bij het weerstandsolderen wordt een elektrische stroom door de punt van een koolstofstaaf gestuurd. De punt van deze staaf wordt tegen de onderdelen in messing gehouden op de plaats waar een soldeerverbinding tot stand moet komen. Door het contact met het messing loopt de temperatuur in de punt van de bout op. Hierdoor smelt het soldeer en wordt een verbinding tot stand gebracht.
Het principe is eenvoudig. Een elektrische stroom die door een schakeling loopt zoekt steeds de weg met de minste weerstand. Wanneer we in deze stroomkring een weerstand voorzien die de stroom tegenhoudt dan wordt de energie op deze plaats opgestapeld en vervolgens omgezet in warmte.
De temperatuur hiervan is afhankelijk van de stroomsterkte en de grootte van de weerstand. De elektrische stroom zal in de punt van de bout bij de overgang tussen de soldeerpunt en het onderdeel in messing een grotere weerstand ondervinden dan op elke andere plaats in de stroomketen. Door deze weerstand zal de temperatuur in de koolstofpunt enorm toenemen en het toegevoegde soldeer doen smelten.
Nog even terug naar de soldeerbout: Met een soldeerbout kom je vaak bepaalde problemen tegen. Zo kunnen onderdelen loskomen wanneer je een ander onderdeel wilt vastzetten. Sommige plaatsen zijn moeilijk bereikbaar en dus moeilijk te solderen. Teveel soldeer blijft hangen op plaatsen waar het niet hoort. Daarnaast zijn grote stukken moeilijk te solderen met een lichte soldeerbout. Om deze problemen op te lossen zouden we dus gebruik kunnen maken van het bovengenoemde weerstandsolderen.
Wie geïnteresseerd in deze soldeertechnieken moet zeker het weerstandsolderen eens uitproberen.
Laat je niet afschrikken door de elektronica, maar respecteer wel de veiligheidsvoorschriften en werk in een voldoende geventileerde ruimte.
Onderstaand de foto’s van deze avond en enkele schema’s om een en ander nog wat beter te begrijpen, maar ook voor het geval je zelf een weerstand soldeersysteem zou willen maken.
© Frank Wagtmans
